De Glorious Revolution: Een Verandering van Macht en Ideologieën in Engeland
De Glorious Revolution, ook wel bekend als de Omverwerping van 1688, staat te boek als een keerpunt in de Engelse geschiedenis. Deze gebeurtenis markeerde niet alleen het einde van de absolute monarchie, maar ook het begin van een constitutionele monarchie, gekenmerkt door de samenwerking tussen de Kroon en het Parlement. De revolutionaire veranderingen die tijdens deze periode plaatsvonden, hadden een blijvende impact op Engeland en de rest van Europa.
De Achtergrond: Een Ontevreden Volk en een Strijdende Koning
In de late 17e eeuw stond Engeland onder de heerschappij van koning Jacobus II, een fervent katholiek die zich weinig gelegen liet aan de protestantse meerderheid in het land. Zijn pogingen om de macht van de Anglicaanse Kerk te beperken en de invloed van het katholicisme te vergroten ontstaken een storm van onrust en verzet onder de Engelse bevolking.
Jacobus II’s autoritaire stijl van regeren en zijn neiging om wetten naar zijn hand te zetten zonder instemming van het Parlement, voedden nog meer de groeiende ontevredenheid. De koning’s beleving dat hij boven de wet stond, kwam in botsing met de wens van veel Engelsen om een stem in hun eigen bestuur te hebben.
De Aanloop: Een Uitnodiging voor Verandering
De politieke spanning tussen Jacobus II en het Parlement bereikte een kookpunt toen de koning een katholiek troonopvolger benoemde, terwijl hij nog een zoon met zijn protestantse echtgenote had. Dit besluit stuurde schokgolven door de Engelse samenleving. Een groep prominente leiders uit de aristocratie en religieuze figuren besloot in te grijpen om de toekomst van Engeland te beschermen tegen wat zij zagen als een potentiële katholieke dictatuur.
De Invasie: Willem III en Mary II Landen in Engeland
Deze groep leiders, die bekend stonden als de “Onsterfelijken”, stuurde een uitnodiging naar Willem III van Oranje, de stadhouder van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden, om Engeland te bevrijden van de tirannieke heerschappij van Jacobus II.
Willem III, getrouwd met Mary, de protestantse dochter van Jacobus II, accepteerde het verzoek en landde in november 1688 samen met een leger op Engelse bodem. De invasie ontmoette weinig weerstand; Jacobus II, die zich al snel geïsoleerd voelde, besloot te vluchten naar Frankrijk.
De Gevolgen: Een Nieuwe Tijd voor Engeland
De Glorious Revolution leidde tot de “Bill of Rights” (1689), een belangrijke constitutionele document die de macht van de koning beperkte en de rechten van het Parlement versterkte. De Bill of Rights stelde onder andere dat de monarch geen wetten mocht maken zonder instemming van het Parlement, dat vrije verkiezingen zouden worden gegarandeerd en dat het volk het recht had om zich tegen tirannie te verzetten.
Willem III en Mary II werden gezamenlijk als koningen van Engeland gekroond. Deze periode van medeheerschappij was een unicum in de Britse geschiedenis. De Glorious Revolution markeerde ook de definitieve vestiging van het parlementarisme in Engeland.
De revolutionaire gebeurtenissen van 1688 hadden een grote impact op de rest van Europa. Andere landen keken met bewondering naar de Engelse revolutie en zagen het als een voorbeeld voor hun eigen streven naar meer democratie en politieke vrijheid.
Een Tijd van Verandering en Vooruitgang
De Glorious Revolution staat bekend als een tijdperk van grote intellectuele en culturele bloei in Engeland. De ideeën van de Verlichting, zoals rationalisme en individualisme, begonnen wortel te schieten, wat leidde tot nieuwe wetenschappelijke ontdekkingen en artistieke vernieuwingen.
| Aspect | Voor | Na |
|---|---|---|
| Heerschappij | Absolute monarchie | Constitutionele monarchie |
| Machtsverdeling | Koning bezat alle macht | Macht gedeeld tussen koning en Parlement |
| Religieuze Tolerantie | Beperkte tolerantie | Grotere tolerantie voor protestanten |
| Parlement | Weinig invloed | Meer invloed en controle over wetgeving |
De Glorious Revolution was een beslissende stap in de richting van een meer democratische samenleving. De gebeurtenissen van 1688 hebben de Engelse geschiedenis en politieke cultuur voor altijd veranderd.